Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

Hytaý alymlary ýokary temperaturalara çydamly täze keramiki kompoziti işläp taýýarlamak bilen uly ylmy-tehnologik öňegidişlige ýetdiler. Bu material +3600°C-dan hem ýokary temperaturalara çydap bilýär. Munuň özi häzirki zaman ýylylykdan goraýan ulgamlaryň, meselem, SpaceX-iň Starship kosmos gämisiniň gorag ulgamynyň mümkinçiliginden diýen ýaly üç esse ýokarydyr. Bu açyş giperýokary tizlikli uçýan enjamlary döretmek üçin täze mümkinçilikleriň gapysyny açýar – olar atmosfera içinde güýçli gyzmagyna garamazdan dargamaýar.

Täze material seýrek duş gelýän elementleriň – wolfram, tantal we gafniniň goşulmagy bilen karbidleriň esasynda döredildi. Onuň aýratynlygy gurluşynda jemlenýär: berk wolfram esasy ýokary dykyzlykda himiki taýdan durnukly oksid gatlagy bilen gurşalan. Bu gurluş materialy oksidlenmeden goraýar we hatda ony 3800°C çenli gyzdyryp bilýän lazer täsirinde hem bitewiligini saklamaga mümkinçilik berýär.

Mundan ozal şeýle materiallar diňe nazaryýetde bardy. Indi bolsa ol güýçli lazer synaglarynda üstünlikli barlagdan geçýär, bu bolsa iň amatly düzümi tapmak işini ep-esli çaltlaşdyrdy.

Bu açyş diňe bir awiasiýa üçin däl, eýsem kosmos ulgamy, energetika, mikroçip önümçiligi we harby ulgam ýaly ugurlarda hem möhüm ähmiýete eýedir – hususan-da, täze nesil giperýokary tizlikli ýaraglary döretmek üçin peýdaly bolup biler.

Häzirki wagtda alymlar senagat bilen bilelikde bu materialyň önümçiligini ýola goýmak we çykdajylary azaltmak ugrunda işleýärler. Şeýle-de, materialyň häsiýetlerini has-da ýokarlandyrmak üçin algoritmleri ulanýarlar. Bu ägirt uly öňegidişlik ýokary temperatura çydamly materiallar we giperýokary tizlikli tehnologiýalar ulgamyndaky dünýä deňagramlylygyny üýtgedip biler – şeýlelik bilen, örän ýokary tizlikli uçýan enjamlaryň geljegi has-da ýakynlaşýar.

ORIENT

Foto: Recraft