Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

22-nji oktýabrda Aşgabatda “Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2025” atly XXX halkara maslahaty öz işine başlady. Ol milli we ählumumy energetikanyň geljegini ara alyp maslahatlaşmak üçin giň gerimli meýdança öwrüldi. Forumyň esasy maksady – energetika hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak, strategik maýa goýumlaryny çekmek we Türkmenistanyň sebitleýin energetika merkezi hökmündäki ornuny tassyklamakdan ybaratdyr.

Bu çärä dünýäniň iň uly korporasiýalarynyň we degişli edaralaryň ýolbaşçylary bilen birlikde onlarça ýurduň wekilleri gatnaşdy.

Sergide kämil tehnologiýalary görkezýän öňdebaryjy dünýä we milli kompaniýalarynyň pawilýonlary bar. Mysal üçin, Hytaýyň “CNPC” kompaniýasy gazy daşamak boýunça toplumlaýyn çözgütleri görkezdi, Italiýanyň “ENI” kompaniýasy nebit bilen çykýan ugurdaş gazy almak ulgamynda innowasion we suwuklandyrylan gaz önümçiligindäki täze çözgütler bilen tanyşdyrdy, “Dragon Oil” (BAE), amerikan “Backer Hughes”, Ýaponiýanyň “Sumitomo Corporation” kompaniýasy we Abu-Dabiniň milli nebit kompaniýasynyň (ADNOC) deňiz ýataklary üçin maýa goýum ulgamlaryny sanlylaşdyrmaga we tehnologiýalara ünsi jemlediler, Malaýziýanyň “Petronas” kompaniýasy uglerod yzyny azaltmak we sanly özgertme taslamalaryny görkezýär.

Şeýle hem, türkmen kompaniýalary (“Türkmen Gala”, “Gujurly Inžener” we beýlekiler) giňden wekilçilik edýärler, olar öz diwarlyklarynda logistika, hyzmatlar pudaklarynda we ýokary tehnologiýaly önümleri öndürmekde gazanan üstünliklerini görkezýärler.

Forumyň çägindäki halkara maslahaty “Energiýa. Innowasiýalar. Ösüş” atly şygary astynda geçirilýär. Plenar mejlisde Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Özbegistanyň energetika ministri, Azerbaýjanyň energetika ministriniň orunbasary, “ENOC” we “Dragon Oil” “PETRONAS” “SOCAR” kompaniýalarynyň we Halkara Gaz Bileleşiginiň ýolbaşçylary çykyş etdiler.

Forumyň gün tertibine girizilen esasy temalarynyň hatyrynda – TOPH taslamasyny işjeňleşdirmek we sebitleýin howpsuzlygy. Şunuň bilen baglylykda, ägirt uly gaz gorlaryna eýe bolan Türkmenistanyň energetika howpsuzlygyny üpjün etmekdäki orny nygtaldy. Şeýle hem ýaňy-ýakynda bu taslamasynyň Serhetabat — Hyrat böleginiň nobatdaky tapgyryna badalga berlendigi bellenildi.

Foruma gatnaşyjylar ýangyç-energetika toplumyny ösüşini uglerodyň zyňyndylaryny azaltmak boýunça maksatnamalary bilen utgaşdyrýan deňagramly çemeleşmäniň zerurdygy barada ylalaşdylar. Bellenilişi ýaly, ýangyjyň has arassa görnüşlerine geçilýän döwürde tebigy gaz zyňyndysy has pes energiýa çeşmesi hökmünde uly ähmiýete eýe bolup durýar. Metan zyňyndylaryny azaltmak taslamalaryny durmuşa geçirmek we giňden sanlylaşdyrma ileri tutulýan wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistan üçin energetiki geçişiň uglewodorodlaryň ýerini tutmak däl-de, eýsem, olary netijeli we çuňňur gaýtadan işlemegi aňladýar. Tematiki sessiýanyň esasy temasy polimerler we mineral dökünler ýaly ýokary tehnologiýaly önümleri öndürmek üçin nebithimiýa senagatyny döwrebaplaşdyrmaga maýa goýumlaryny çekmek boldy.

Forum öz işini beýleki ugurlar bilen birlikde, türkmen gazynyň Günorta Aziýa, Ýakyn Gündogara we Ýewropa eksport ugurlaryny giňeltmäge gönükdirilen tematiki mejlisler bilen dowam eder.

ORIENT

Foto: tdh.gov.tm