“QACIS-2025”-iň ikinji güni: Senagat standartlaryna we sebitleýin integrasiýa üns berildi
30.04.2025 | 16:20 |“Türkmenistanda halkara ülňülere laýyk gelýän hil üpjünçiligi” (QACIS-2025) atly halkara maslahatyň ikinji güni, ykdysadyýetiň esasy pudaklarynda standartlaryň ulanylyşy we söwda, standartlaşdyryş hem-de sertifikatlaşdyrmak pudagyndaky sebit hyzmatdaşlygy meselelerini çuňňur ara alyp maslahatlaşmaga bagyşlandy.
Günüň iş maksatnamasy birnäçe ýöriteleşdirilen panel çekişmelerini öz içine alýar:
Nebitgaz pudagy: Gatnaşanlar potratçylara bildirilýän talaplar, “ISO” standartlarynyň 9001, 14001, 45001 seriýalaryny, “ESG” ýörelgelerini we durnuklylyk standartlaryny, şeýle hem iş ýüzünde ulanmagyň üstünlikli mysallaryny ara alyp maslahatlaşdylar.
Azyk senagaty: Sessiýa halkara howpsuzlyk we hil standarlarynyň (ISO / FSSC 22000, HACCP, Halal, GMP), Merkezi Aziýadan eksport üçin ähmiýeti, Ýakyn Gündogar bazarlarynyň aýratyn talaplary (Halal standartlaryny hem goşmak bilen) we sertifikatyň ekologiýa/durmuş taraplaryna bagyşlandy.
Dokma we ýeňil senagat: Çekişme durnukly önümçilik we dokma hiliniň standartlary (Better Cotton Initiative, GOTS, OEKO-TEX, Fair Trade, SFA) we kompaniýalaryň abraýyna we sarp edijileriň ynamyny gazanmagy ýollaryny öz içine aldy.
IT we startaplar: Panel IT pudagynda ösüş we eksport standartlaryna, maglumat howpsuzlygyny dolandyryş ulgamlaryna, amallary gowulandyrmagyň usullaryna (Agile, Lean Six Sigma, Kaizen), şeýle hem sanlylaşdyrmagyň, awtomatlaşdyrmagyň we EM-iň ornuna üns jemledi.
Çykyş edijileriň wekilçilikli düzümi:
Ikinji günde çykyş edýänleriň düzümi örän wekilçilikli we dürli-dürli boldy. Ýokary derejeli milli wekiller (“Türkmengaz” döwlet konserniniň başlygynyň orunbasary, Azyk senagaty döwlet birleşiginiň başlygy, Dokma senagaty ministriniň orunbasary, “Türkmenaragatnaşyk” agentliginiň başlygynyň orunbasary) bilen bilelikde köp sanly daşary ýurt hünärmenleri çykyş etdiler:
Malaýziýa (Petronas Carigali)
Beýik Britaniýa (URS REGISTRAR CA, Sidona Green Consulting, Londonyň “Goldsmiths” uniwersiteti)
Türkiýe (World Halal Summit, SMIIC)
Oman (ATYAB International Services)
Şweýsariýa / BAE (SGS Gulf Ltd)
ABŞ (Mirigos, BSIDE, IAPMO)
Germaniýa (“it fits - Organic Textile Partner”)
Özbegistan (CHASE UNITED CA, IT Park)
Mongoliýa (Safety First Certification Services)
Slowakiýa (CERT International)
Gazagystan (QazTrade, EMCG Consulting, Gazagystanyň şeker, azyk we gaýtadan işleýän senagat assosasiýasy)
Müsür (ProSpection - birinji gün sanawda bolsa-da, ikinji gün IT sessiýa gatnaşmagy hem möhümdir)
Daşary ýurtly gatnaşyjylaryň arasynda – halkara sertifikasiýa we standartlaşdyryş guramalarynyň ýolbaşçylary we bilermenleri, iri kärhanalaryň wekilleri, “ESG” boýunça geňeşçiler, durnukly ösüş, “Halal” we hil dolandyryşy, şeýle hem eksporty ösdürmek we telekeçiligi goldamak boýunça hünärmenler bar.
Ikinji iş gününiň umumy netijeleri:
“QACIS-2025” atly halkara maslahatynyň ikinji güni, halkara standartlary ulanmagyň amaly taraplaryna çuňňur düşünmek atmosferasynda geçirilýär. Umumy mejlisden ünsi jemlenen pudak plenar mejlislere geçmek, her pudak üçin aýratyn çagyryşlar we mümkinçilikler barada içgin pikir alyşmaga mümkinçilik berdi.
Çekişmeler milli ýolbaşçylaryň we dürli ýurtlarda standartlary durmuşa geçirmekde aýratyn tejribesi bolan halkara bilermenleriň giň toparynyň gatnaşmagy netijesinde ýokary derejesi bilen tapawutlandy.
Merkezi Aziýada söwda, standartlar, sertifikatlaşdyrmak we akkreditasiýa boýunça jemleýji plenar çekişmesi sebitleýin nukdaýzanardan alnan bilimleri birleşdirip, eksporty bilelikde ösdürmegiň we tarif däl päsgelçilikleri ýeňip geçmegiň usullaryny beýan edip, logiki netijä eýe boldy.
Bu gün halkara maslahatyň resmi taýdan ýapylmagy, resminamalara gol çekilmegi we maslahatyň amaly ugry üçin aýratyn ähmiýete eýe bolan iki taraplaýyn duşuşyklar (B2B we B2G) bilen tamamlanar we gatnaşyjylara aragatnaşyk gurmak we işewür gatnaşyklary ýola goýmak üçin göni mümkinçilikler dörediler.
Şeýlelik bilen, maslahatyň ikinji güni senagatyň ösüşi we Türkmenistana hem-de Merkezi Aziýa maýa goýumlaryny çekmek üçin hil üpjünçiligi amaly ähmiýetini nygtap, pudak standartlaryny jikme-jik seljermek we sebit hyzmatdaşlygyny güýçlendirmek üçin meýdança boldy.
ORIENT